ΥΠΕΡ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2021
Ήταν από τα πιο δύσκολα έργα της
κρητικής καλαθοπλεκτικής. Χρειαζόταν
πολύμηνη μαθητεία για να καταφέρει ο
τεχνίτης να πετύχει το σχήμα και το δέ -
σιμό τους . Ο λόγος λοιπόν , για τις
κόφες . Αυτά τα μεγάλα επιμήκη κοφί-
νια που χρησίμευαν αποκλειστικά γα
τη μεταφορά των καρπν της γης και
που το όνομά τους παραπέμπει ευθέως
στις πιο απίθανες διαδρομές της γλσ-
σας , σε δάνεια και αντιδάνεια . Σύμ -
φωνα με τον Νικόλαο Ανδριτη, η
ελληνική λέξη κόφα προέρχεται από τη
βενετσιάνικη cofa , που κι αυτή με τη
σειρά της προέρχεται από την αρχαία
ελληνική κόφινος, το κοφίνι της κοι
νής νεοελληνικής
Ακούγεται σε όλες σχεδόν τις ελλη-
νικές περιοχές Ωστόσο, άλλη είναι η
κόφα της Κρήτης άλλη των Επτανή-
σων , άλλη των Κυκλάδων και άλλη της
Θράκης . Στη Θράκη , για παράδειγμα,
το σχήμα και το μέγεθος της είναι πολύ
διαφορετικό και φτιάχνεται με ξύλα
(σκίζες ) από δέντρα , κυρίως φουντου-
κιάς Στη Λευκάδα λένε κόφα ένα κο-
φίνι μεγάλης διαμέτρου αλλά πολύ
μικρού ύψους με δυο αυτιά που μετα-
φέρεται από δυο άτομα .
Φαίνεται πως η ονομασία κόφα δια-
δόθηκε στον ελληνικό χρο κατά την
εποχή της Λατινοκρατίας και διατηρή-
θηκε παράλληλα με τις άλλες που
ακούγονταν μέχρι τότε Στην Κρήτη μάς
είναι γνωστή από την εποχή της βενε-
τσιάνικης κατοχής . Ενδεικτικά αναφέ-
ρομε νοταριακό έγγραφο του 1523 στο
οποίο καταγράφεται η κινητή περιου-
σία της Εργίνας Μπαρμπίκαινας , που
είχε πεθάνει στον Χάνδακα . Ανάμεσα
στα πράγματα που άφησε ήταν μια
κόφα και μια κοφίνα (μικρότερου μεγέ-
θους, κάτι σαν κοφίνι . Δεν γνωρίζομε
ποιο ακριβς ήταν το χήμα της κόφας
εκείνης , είναι φυσικό όμως να υποθέ-
σομε ότι δεν θα διέφερε απ' αυτές που
χρησιμοποιούνταν μέχρι τις τελευταίες
δεκαετίες του 20ού αινα (1970-1980 ) .
Αριστερή σελίδα: Ενα ζευγάρι κόφες (ιδιωτ. συλλογή).
Πάνω: Μεταφορά σταφυλιν με κόφες στη Βιάννο το 1983. (Φωτογραφία Νίκου
υλάκη) .
Κάτω : Τρύγος στην Κρήτη κατά τη δεκαετία 1940 ή 1950.Οι τρυγήτρες
κουβαλούν τα σταφύλια με καλάθια και κοφίνια και τα αδειάζουν μέσα σε κόφες .
Εξαιρετική φωτογραφία του Κστα Κουτουλάκη ( ιδιωτ. συλλογή ) .
Στ. Κακλαμάνης -Στ . Λαμπάκης (επιμ.) 2003, Μανουήλ Ιρηγορόπουλος, Νοτάριος Χάνδακα 1506-1532, Διαθήκες , απογραφές εκτιμήσεις, σελ. 296
Ηράκλειο: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη.
43
